Đối với sự phát triển tồn tại của nền kinh tế hàng hoá tiền tệ thì thuế xuất hiện cùng với sự xuất hiện của Nhà nước. Để phục vụ cho việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình, nhà nước sử dụng thuế như một công cụ. Cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường, các khoản đóng góp của người dân cho Nhà nước, lịch sử càng phát triển, các hệ thống thuế khoá, các hình thức thuế khoá và pháp luật thuế ngày càng đa dạng và hoàn thiện được xác định và được quy định công khai bằng luật pháp của Nhà nước. Vậy vì sao thuế có tác dụng ổn định thị trường?
Minh họa: Vì sao thuế có tác dụng ổn định thị trường
Lịch sử phát triển của thuế đã chứng minh thuế có ba vai trò quan trọng sau:
Thứ nhất: Đảm bảo nguồn thu cho Ngân sách nhà nước nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu công;
Thứ hai: Phân phối lại tài sản và thu nhập nhằm đảm bảo công bằng xã hội;
Thứ ba: Điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Trên cơ sở thực hiện tốt các vai trò đó, thuế và việc vận dụng thuế đảm bảo tính ổn định và phát triển của thị trường. Chúng ta sẽ cùng đi vào từng vai trò của thuế để hiểu sâu hơn vì sao thuế ổn định được thị trường và cách Nhà nước vận dụng thuế để điều tiết thị trường.
Minh họa: Vì sao thuế có tác dụng ổn định thị trường
Ngân sách nhà nước được sử dụng cho các công tác chi tiêu nhà nước bao gồm: các khoản chi liên quan đến duy trì bộ máy Nhà nước nhằm đảm bảo bộ máy vận hành tốt trong quá trình thực hiện các chức năng của Nhà nước; thực hiện các khoản chi để điều tiết và thực hiện các chức năng kinh tế-xã hội.
Thuế là nguồn chủ yếu của Ngân sách nhà nước bên cạnh các nguồn bù đắp khác như nguồn vay hoặc phát hành tiền tệ. Chúng ta có thể nhận thấy mức độ động viên thu ngân sách nhà nước tỷ lệ với thâm hụt ngân sách nhà nước trên tổng sản phẩm quốc nội GDP từng thời kỳ.
Hiểu cách đơn giản, khi NSNN thâm hụt, mức độ động viên thu từ thuế sẽ tăng lên để đảm bảo việc cân đối và bù đắp thâm hụt NSNN phát sinh
Vai trò phân phối lại nhằm đảm bảo công bằng xã hội
Về nguyên tắc, gắng nặng thuế phải được phân chia một cách công bằng giữa các cá nhân/tổ chức trong xã hội. Vận dụng công cụ là thuế, Nhà nước tiến hành sửa chữa và điều chỉnh những khuyết điểm của sự phân phối của cải, tài sản lần đầu trong xã hội. Tuy nhiên, dù cố gắng thì sự công bằng cũng sẽ mang tính chất tương đối và tùy thuộc vào quan điểm từng chủ thể trong xã hội. Các sắc thuế chúng ta có thể bắt gặp để thấy sự phân phối lại nhằm đảm bảo tính công bằng là các sắc thuế như: Thuế Thu nhập cá nhân, thuế tiêu thụ đặc biệt…đây là những sắc thuế có tính chất lũy tiến nhằm phân phối điều chỉnh lại thu nhập giữa các tầng lớp trong xã hội.
Vai trò điều tiết vĩ mô nền kinh tế
Thuế thể hiện vai trò này qua việc khuyến khích, hạn chế hay ổn định nền kinh tế. Ví dụ: nhằm khuyến khích đầu tư vào phát triển các địa bàn kinh tế đặc biệt khó khăn, các lĩnh vực khoa học công nghệ-môi trường…Nhà nước sử dụng chính sách ưu đãi thuế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các DN đầu tư trên lĩnh vực này. Xem thêm bài viết về ưu đãi thuế tại địa chỉ https://ketoannhatnam.com/chinh-sach-uu-dai-thue-thu-nhap-doanh-nghiep-moi-nhat.htm
Có thể thấy, bằng “nghệ thuật sử dụng” công cụ thuế, Nhà nước tiến hành điều tiết và ổn định sự phát triển của nền kinh tế. Nền kinh tế nước ta liên tục biến động do những ảnh hưởng nội tại hoặc diễn biến trên thị trường quốc tế; do vậy, để đảm bảo vai trò của thuế; Nhà nước thường xuyên rà soát và hoàn thiện các chính sách thuế để tiến hành cải cách điều chỉnh khi cần thiết.
Xem thêm: Dịch vụ kế toán tại cầu giấy
